Dossier
Agrarisch natuurbeheer
Agrarisch natuurbeheer is een concept waarbij agrarische ondernemers verschillende maatregelen nemen op en rond hun bedrijf ten gunste van natuur en landschap. Wageningen University & Research doet onderzoek naar het effectiever maken van agrarisch natuurbeheer, door betere maatregelen, een betere ruimtelijke planning en meer samenwerking tussen boeren en met terreinbeheerders.
Goed monitoren van de effecten blijft belangrijk, net als onderzoek naar een betere inpassing van natuur in de bedrijfsvoering, de motivatie van boeren en de beste manier voor de overheid om te sturen. Actuele vragen gaan onder andere over de organisatievorm met collectieven en over een betere verbinding met de maatschappij en de keten.
Nieuws over agrarisch natuurbeheer
-
Dubbeldoelrassen kansrijk binnen natuurinclusieve melkveehouderij
- Onderzoek toont potentie van Nederlandse rundveerassen voor duurzame landbouw. -
Handvatten voor een succesvol agrarisch natuurbeheer
- Het kabinet heeft vanaf 2026 structureel 500 miljoen euro per jaar extra beschikbaar gesteld voor agrarisch natuurbeheer. Onderzoekers van het Planbureau voor de Leefomgeving en Wageningen Environmental Research hebben naar aanleiding hiervan een policybrief over agrarisch beheer opgesteld. Hierin wordt aangegeven op welke wijze het Rijk kan zorgen voor een effectieve besteding van de 500 miljoen euro per jaar aan extra middelen. Effectieve besteding betekent dat agrarisch natuurbeheer een substantiële bijdrage levert aan realisatie van (inter)nationale natuur-, milieu- en klimaatdoelen. Voor volledig doelbereik is echter alleen agrarisch natuurbeheer niet voldoende. Er is ook generiek milieu- en waterbeleid en extra natuur nodig.
-
Ecologische effectiviteit van ANLb vraagt om grotere inspanning
- Het huidige Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb) draagt lokaal bij aan biodiversiteit, maar is in de huidige vorm niet voldoende om de brede afname van boerenlandvogels en andere soorten te stoppen. Dat blijkt uit de ecologische evaluatie van het ANLb, die op 25 maart is gepresenteerd aan minister Wiersma van Landbouw, Visserij, Voedselveiligheid en Natuur (LVVN). -
Hoeveel kan natuurinclusieve landbouw bijdragen aan een duurzamer landelijk gebied?
- De landbouw in Nederland staat voor grote uitdagingen. Om problemen rondom stikstof, klimaatverandering, waterkwaliteit en biodiversiteit aan te pakken, zoekt de overheid naar duurzame oplossingen. Nieuw onderzoek van Wageningen University & Research laat zien dat natuurinclusieve landbouw hieraan een belangrijke bijdrage kan leveren. Maar hoe groot is die bijdrage? -
Meer kruidenrijk grasland: kansen voor het veenweidegebied
- Meer extensief beheerd kruidenrijk grasland: dat kan een sleutel zijn voor herstel van biodiversiteit in het veenweidegebied. In de regio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden liggen er kansen om het areaal aan kruidenrijk grasland te vergroten. Dat is een van de conclusies van een meerjarig en veelzijdig onderzoek in dit veenweidegebied. -
Orde in de brede waaier aan visies op landbouw en natuur
- Er bestaat een brede waaier aan visies op de gewenste toekomst van landbouw en natuur. Ze zijn hoorbaar in een gepolariseerd debat over hoe die toekomst er uit zou moeten zien en hoe die toekomst bereikt zou moeten worden. Maar wat zijn nu precies de verschillen en overeenkomsten tussen al die visies? Voor de Landbouw-Natuurverkenning die het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) voorbereidt, brachten onderzoekers van Wageningen University & Research (WUR) de veelheid aan visies in beeld. -
Natuurinclusieve melkveehouders planten struweelhagen
- Afgelopen weken zijn bij Martijn en Ursula te Brake op Hoeve ’t Ros in het Woold bij Winterswijk en bij Gerbert en Linda Krukerink van melkveebedrijf Baneman in Geesteren, struweelhagen ingeplant. De struweelhagen vergroten niet alleen de biodiversiteit en verfraaien het landschap, maar spelen ook een functionele rol spelen in de bedrijfsvoering. -
Agro-innovatiecentrum De Marke plant Houtwal 2.0
- Op woensdag 7 februari werd de laatste hand gelegd aan een 350 meter lange houtwal 2.0 bij Agro-innovatiecentrum De Marke in Hengelo (Gld). De houtwal moet als voorbeeld dienen voor toekomstige houtwallen en houtsingels op melkveebedrijven die meer natuurinclusief willen gaan werken. Boeren kunnen straks op De Marke de voorbeeldhoutwallen komen bekijken. -
Huidige Europese regelgeving belemmert doelsturing natuurinclusieve landbouw
- Rijk en provincies zien veel potentie in doelsturing om verduurzaming van de landbouw in Nederland te bevorderen. Doelsturing geeft boeren speelruimte om zelf te kiezen welke maatregelen ze willen nemen en biedt mogelijkheden voor beloning. Op dit moment staat Europese regelgeving grootschalige invoering echter in de weg. Dat blijkt uit onderzoek van Wageningen Environmental Research. -
Wat we kunnen leren van natuurinclusieve boeren in Thailand en Nederland
- Voor een duurzamere toekomst moeten we aanzienlijk anders gaan eten. Onderzoekers van Wageningen University & Research (WUR) geven een voorproefje van verschillende voedselsystemen door te kijken naar plaatselijke initiatieven voor duurzame voedselproductie. Bijvoorbeeld biodiversiteitspositieve Nederlandse boeren en inheemse mensen in Thailand die hun eigen productiebos beheren.
Projecten agrarisch natuurbeheer
-
Boeren met biodiversiteit
- In Nederland neemt de biodiversiteit al een tijd structureel af. Het klimaat speelt hier een rol in, maar ook verschillende sectoren, zoals industrie en landbouw, hebben effect op de biodiversiteit. In de Publiek-Private Samenwerking (PPS) Boeren met biodiversiteit gaan we ervan uit dat de landbouwsector kan bijdragen aan het herstel van biodiversiteit. En dat is belangrijk want biodiversiteit is essentieel voor het in stand houden van ecosystemen en het vermogen om voedsel te produceren. -
Bewegen naar natuurinclusieve landbouw
- Natuurinclusieve landbouw kan bijdragen aan het behalen van een aantal beleidsdoelen, waaronder het reduceren van stikstof- en broeikasgasemissies, het verbeteren van de waterkwaliteit en herstel van biodiversiteit. Bij keuzes van boeren om al dan niet te bewegen richting natuurinclusieve landbouw spelen niet alleen economische en technische overwegingen een rol, maar ook sociale en culturele factoren. -
Monitoren biodiversiteit: overzicht, coherentie & combineren van leren en evalueren
- Vanwege de transitie naar een natuurinclusieve (kring-)looplandbouw zijn er diverse initiatieven en lopen er pilots om de effecten van herstelmaatregelen op "de biodiversiteit" te monitoren en evalueren. Aangezien biodiversiteit een breed begrip is en op verschillende wijze kan worden geinterpreteerd wil LNV graag een overzicht van desbetreffende initiatieven en pilots om waar mogelijk de samenhang te bewaken. Dit ten behoeve van een kosteneffectieve monitoring. Naast het evaluerende aspect wordt door LNV ook belang gehecht aan het lerende aspect "al doende leren". De vraag is hoe beide te combineren. -
Agroforestry voor klimaatpositieve zuivel en biodiversiteit
- De traditionele melkveehouderij in Nederland richt zich voornamelijk op het voederen van vee met gras, aangevuld met mais en krachtvoer. In veel delen van de wereld werden in het verleden echter bomen en struiken gebruikt als voedsel voor het vee. Door de intensivering van de landbouw zijn deze praktijken verloren gegaan, met als gevolg het verlies van hun voordelen. Zo hebben bladeren bijvoorbeeld interessante voederwaarden voor de koeien, kunnen bomen de weerbaarheid tegen klimaatextremen zoals hitte en droogte verhogen, en dragen ze bij aan biodiversiteit. -
Monitoring SBB experimenten
- Er ligt een grote opgave voor een duurzamere landbouw in Nederland. Natuurinclusieve landbouw is een ecologisch houdbare vorm van voedselproductie. Het maakt gebruik van wat de natuur op, om en onder het landbouwbedrijf heeft te bieden (het natuurlijk kapitaal), versterkt de biodiversiteit op en rond het boerenland en belast de natuur zo min mogelijk. -
CropMix – gemengde teeltsystemen voor een transitie naar duurzame, ecologiegebaseerde akkerbouw
- Akkerbouwers, onderzoekers en ketenpartners slaan de handen ineen om een doorbraak te realiseren in de transitie naar een duurzame akkerbouw in het vijfjarige onderzoeksprogramma CropMix. Centraal staat het vergroten van de gewasdiversiteit door middel van strokenteelt. Daarmee willen we ecologie en akkerbouw samenbrengen en de maatschappelijke transitie naar een duurzamer landbouwsysteem aanjagen. -
Efficiëntere monitoring van effecten op biodiversiteit bij verduurzaming van de landbouw
- De nieuwe landbouwvisie van het kabinet, gericht op een natuur-inclusieve en circulaire landbouw met ruimte voor behoud en herstel van biodiversiteit, is aanleiding geweest voor een uitbreiding van het praktijkgerichte onderzoek in de fruitteelt en akkerbouw, o.a. via de KB en BO financieringsstromen. Het onderzoek richt zich zowel op nieuwe technische innovaties als op potentiële maatregelen voor verduurzaming in de proeftuinen te Randwijk en Lelystad en op biologische en conventionele teeltbedrijven. -
Werken aan natuurinclusieve melkveehouderijbedrijfssystemen in een gebied via backcasting
- Binnen de Regio Deal Natuurinclusieve Landbouw Noord-Nederland wordt in acht gebieden in Groningen, Friesland en Drenthe gewerkt aan gebiedsaanpakken om te komen tot natuurinclusieve landbouw. Het kerndoel hierbij is het vergroten van het handelingsperspectief van boeren om te boeren met de natuur. Waarbij boeren met de natuur staat voor: het verbeteren van bodemkwaliteit, waterkwaliteit, flora en fauna, en herstel en behoud van landschappen. Dit alles in combinatie met behoud of verbetering van inkomen. -
Op naar meer gewasdiverse teelt in Nederland
- De achteruitgang van de biodiversiteit en toename van extreem weer maken de noodzaak voor weerbare productiesystemen urgent. Het streven van overheid en betrokken partijen is dat er in 2030 weerbare planten- en teeltsystemen en een sterke verbinding tussen land- en tuinbouw en natuur zijn. Er wordt veel onderzoek gedaan naar de ontwikkeling van robuuste plantaardige productiesystemen, o.a. strokenteelt, mengteelten en pixelteelt De onderzoeksresultaten komen tot nu toe nog zeer beperkt in de praktijk en het onderwijs terecht. -
Biologisch: inspiratiebron voor kringlooplandbouw
- Nederland is op weg naar kringlooplandbouw. De biologische sector, met de teelt gebaseerd op een robuust systeem en een minimum van input, is een bron van inspiratie en nieuwe kennis voor gangbare ondernemers die verder willen ontwikkelen richting kringlooplandbouw.
Gerelateerde dossiers
-
Agroforestry
De term agroforestry wordt vaak gebruikt voor landbouwsystemen waarin houtigen, zoals bomen en struiken, worden gecombineerd met landbouwgewassen of... -
Kringlooplandbouw
In 2050 is de wereldbevolking gegroeid tot zo’n 9,5 miljard mensen. Om de aarde niet uit te putten, moeten we anders gaan consumeren en... -
Multifunctionele landbouw
Multifunctionele landbouw is een verzamelbegrip voor bedrijven die hun agrarische productie en omgeving combineren met het leveren van diensten aan de...