Nieuws

Koetoilet kan stikstofemissie uit de melkveestal aanzienlijk verlagen

Gepubliceerd op
20 november 2023

Het CowToilet van Hanskamp Agrotech kan de stikstofemissie uit de melkveestal aanzienlijk verlagen, blijkt uit onderzoek van Wageningen Livestock Research. Na een jaar meten waren de emissies van totaal-stikstof, ammoniak, lachgas, en stikstofgas, inclusief geschat verlies tijdens urine-opslag, respectievelijk 38%, 33%, 18%, en 43% lager vergeleken met een referentiestal.

Uit een gedetailleerde stikstofbalans, opgesteld over een jaar, bleek dat 9,2% van de stikstofuitscheiding door de koeien uit de stal verloren ging. Begeleidende emissiemetingen laten zien dat 4,1% verloren ging als ammoniak (6,8 kg ammoniak koe-1 jaar-1) en 0,14% als lachgas. Hieruit volgt dat de rest van het verlies, 4,9%, het gevolg moet zijn geweest van nitrificatie-denitrificatie in de mestkelder onder de vloer, en verloren ging als niet-reactief stikstofgas (N2).

Reductie van stikstofemissie

Bij vergelijking van de stal met het CowToilet met een referentiestal zonder CowToilet waren de emissies per stikstofvorm voor totaal-stikstof, ammoniak, lachgas, en stikstofgas respectievelijk gemiddeld 41%, 39%, 18%, en 43% lager. Deze resultaten geven een wat vertekend beeld, omdat de opgevangen urine meteen uit de stal werd afgevoerd en daardoor niet bijdroeg aan de emissie uit de stal, terwijl dit bij de referentie wel het geval was. Inclusief een schatting voor deze emissie, bij emissiearme opslag, waren de stikstofemissies respectievelijk 38%, 33%, 18%, en 43% lager.

Opvang van urine

De uitkomsten van dit onderzoe k laten zien dat er met emissiereducerende systemen over lange perioden aanzienlijke reducties in stikstofemissie uit de melkveestal gerealiseerd kunnen worden. "Het is vooral de ureum in de urine die verantwoordelijk is voor stikstofemissie uit de melkveestal en vanaf het land. Opvang van een deel van de urine, zoals met het CowToilet, kan daardoor een aanzienlijke verlaging van stikstofemissie geven", zegt onderzoeker Herman de Boer. "We hebben zowel het totale stikstofverlies gemeten als de samenstelling van dit verlies, over een periode van een jaar, gekoppeld aan de hoeveelheid opgevangen urine, en vergeleken met een referentiestal. Dat maakt het CowToilet het meest uitgebreid gevalideerde emissiereducerende systeem van dit moment“.

Koe urineert in de Hanskmap CowToilet
Koe urineert in de Hanskmap CowToilet

Mogelijke verbetering

Tijdens het meetjaar werd gemiddeld 10,1 liter urine per koe per dag opgevangen, 35% van de geschatte urineproductie van de koeien. De reductie in stikstofemissie was daarmee voor het totale stikstofverlies (-38%) wat groter dan het aandeel opgevangen urine, en voor de ammoniakemissie (-33%) wat kleiner. Door aanpassingen aan het CowToilet kan de hoeveelheid opgevangen urine mogelijk nog worden verhoogd, waardoor de emissie verder kan worden verlaagd.

Vergelijking met andere stalsystemen

Het CowToilet was één van stalsystemen in een onderzoek naar de effecten van bronscheiding in de melkveestal op emissies en mestkwaliteit, binnen het publiek-private-project ‘Mestscheiding in melkveestallen’. Het is gefinancierd door ZuivelNL en het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Het onderzoek aan de stalsystemen werd in 2020/2021 uitgevoerd in de Milieumeetstal op proeffaciliteit Dairy Campus in Leeuwarden, onder omstandigheden die representatief zijn voor een reguliere melkveestal met roostervloer.